Uzmanlara nazaran tatlandırıcılar besin katkı unsuru olarak kabul ediliyor ve besin etiketlerinde çoklukla makul kodlarla yer alıyor. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, tatlandırıcıların sıhhate ziyanlarını ve besinlerde tatlandırıcı olup olmadığını anlamanın yollarını şöyle açıkladı:
Prof. Dr. Osman Erk
Kan şekerini düşürüp acıktırır
Yapaytatlandırıcılar ve şeker ekleri “diyabet dostu” ve “sağlık dostu” olarak lanse edilmesine karşın insan sıhhatini olumsuz tesirler. Tatlandırıcı ağza alınır alınmaz, tat alma refleksinin harekete geçmesiyle beden çok fazla glikoz aldığını zannederek kanda ani insülin yüksekliği ortaya çıkar. Tıpkı fazla ölçüde beyaz şeker ve nişasta alımında olduğu üzere, tatlandırıcı alımı sonrası ortaya çıkan ani insülin yüksekliği kan glikoz seviyesini düşürerek açlık hissinin ortaya çıkmasına neden olur. Kişi bir şeyler yeme gereksinimi duyar. İnsülin bilindiği üzere yağ yakılmasını önleyen ve bedende yağ depolanmasına neden olan bir hormondur. Kronik insülin yüksekliği başta kalp-damar hastalıkları olmak üzere diyabet, hipertansiyon, metabolik sendrom, kanser üzere pek çok hastalığın sebeplerinden biridir.
Metabolizmayı bozar
Tatlandırıcılarbeynin hipotalamus bölgesinde bulunan tokluk merkezine ziyan vererek tokluk hormonu olan leptin reseptörlerinin işleyişini bozar. Bu yüzden leptin direnci oluşarak bedenin hormonal sistemi ziyan görür. Sonuçta yapay tatlandırıcılar güçlü kimyasallar içeren sentetik unsurlardır.
Pek çok hazır besinde var
Tatlandırıcıların büyük bir kısmı sıvı ve katı besin hususları içinde katkı unsuru olarak bulunurken, lakin küçük bir kısmı sıhhat nedenleriyle tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır. Marketlerde satılan birçok hazır yiyecek ve içecek içinde tatlandırıcılar ve fruktozdan güçlü mısır şurubu yer almaktadır. Diyet içecekler, meyve suları, meyveli maden suları, sütler, bira, meyve şarapları, sakız, yoğurt, baklava, börek, pasta, kek, reçel, marmelat, helva, sütlü tatlılar, çorba, ketçap, konserveler, çikolata, çerez, şekerlemeler bunlardan bazılarıdır. Türkiye’de marketlerde satılan yiyecek ve içeceklerin içinde ne kadar yapay tatlandırıcı olduğu etiketlerde belirtilmemektedir. Sıfır kalori içerdiği söylenen yapay ve doğal tatlandırıcıların, bilinenin ve düşünülenin tersine şişmanlık ve başka metabolik hastalıklara yol açtığı bilinmektedir. Tatlandırıcılar metabolizma suratını yavaşlatır ve hücre içindeki mitokondri işlevlerini bozar.
Dost bakterilere ziyan verir
Laktilol hariç doğal ve yapay tatlandırıcılar, bağırsak florası üzerine olumsuz tesir yaparak flora üzerindeki dost bakterilerin oranını azaltır.
Bağımlılık yapar
Aspartam, sukraloz, sakarin üzere yapay tatlandırıcılar diyette asla yer almamalıdır. Yapay tatlandırıcılar tıpkı şeker üzere bağımlılık yapabilen kimyasallardır.
Depresyona yol açar
Genel olarak bütün tatlandırıcılar; beyinde serotonin ismi verilen, hudut hücreleri ortasındaki bağlantısı sağlayan kimyasal husus ölçüsünü düşürerek depresyona neden olabilir. Serotonin sentezi için triptofan isimli esansiyel bir aminoaside gereksinim vardır. İnsülin salgılanması ve tokluk hormonu olan leptin direncine neden olmaları; beyinde serotonin ölçüsünü düşürmeleri ve kanserojen olabilen kimi bileşiklere dönüşebilmeleri üzere nedenlerle tatlandırıcılardan uzak durulmalıdır.
Zayıflatmaz şişmanlatır!
Yapay tatlandırıcıların zayıflamaya yardımcı olduğu düşünülür ancak en kıymetli yan tesirleri artan karbonhidrat isteği ve muhtaçlığıdır. Tatlandırıcılar toksin sayılmalıdır, zayıflatmaz tersine kilo aldırır. Yapay tatlandırıcılardan uzak durmak kişinin kilo vermesine yardımcıdır.
İŞTE ETİKETLERDEKİ KODLARI
“Diyet” “light”, “kalorisiz”, “şekersiz” üzere ibarelerle pazarlanan besinlerin rafine şeker yerine, en az rafine şeker kadar ziyanlı olan çeşitli tatlandırıcılar kullanılmaktadır. Aspartam, sakarin ve asesülfam, Amerika’da en makûs 10 katkı hususu içinde yer almıştır. Etiketlerinde asesülfam (E950), aspartam (E951), sakarin (E954), sukraloz (E955), taumatin (E957), glisirizin (E958), stevya (E960) kodlarının yer aldığı katı ve sıvı besinlerden uzak durulmalıdır. Amerika ve Avrupa ülkelerinde son 25 yılda beyin tümörü hadiselerinde önemli bir artış saptanmıştır ve bunun yaygın olarak kullanılan aspartamla bile bağlantılı olduğu tez edilmektedir. Doğal tatlandırıcı olan stevya da dahil olmak üzere hiçbir tatlandırıcı kullanılmamalıdır. Yiyeceklerin tadı tatlandırıcı olmadan hissedilmeye çalışılmalıdır.
Şeker,Tatlandırıcı,Madde,Zarar,İnsülin,Kan,Gıda
Haber Kaynak : Sözcü
