Ankara Üniversitesi Kimya Kısmı Biyokimya Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burak Derkuş ile yüksek lisans ve doktora öğrencilerinden oluşan takımı, İngiltere’nin Nottingham Üniversitesi, İsviçre’den AO Araştırma Enstitüsü ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi araştırmacıları iş birliğiyle, sığır aort damarlarından beşerde kullanılabilecek doğal aort damarı üretti.
Kesimhanelerden elde edilen sığır aort damarları, laboratuvar ortamında ‘deselülerizasyon’ teknolojisiyle hücrelerinden arındırılarak, yenilikçi bir biyomalzemeye dönüştürülüp, 3D biyoyazıcı aracılığıyla yeni aort damarları oluşturuldu. Elastik bir yapıya sahip yeni aort damarları, mekanik olarak sağlam yapısını yosun kaynaklı bir biyopolimerden, üstün biyolojik özelliklerini ise hücresizleştirilmiş aort dokusundan aldı.
“Aort damar eş pahaları üretim gerçekleştirdik”
Doç. Dr. Burak Derkuş, aort damarının kalpten çıkan ve bedendeki öteki tüm atardamarları besleyen en büyük damar olduğunu söyledi.
Doç. Dr. Derkuş, aort damarının bir insan ömründe ortalama 200 milyon litre kanın transferinden sorumlu olduğunu söz ederek, “Özellikle sıhhatsiz beslenme, sigara kullanımı ya da genetik geçişli hastalıklardan ötürü bazen aort daralması üzere sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Bu çeşit durumlar ileri etaplara geçerse ve bilhassa cerrahi süreçlere ihtiyaç duyulursa, burada sentetik aort greftleri ya da damar vasküler greftler kullanılmaktadır.
Bunlar da bir aort damarının gösterdiği biyolojik aktiviteyi ya da işlevi gösterememektedir. Bizim çıkış noktamız burasıydı. Biz takımımızla birlikte sentetik aort greftlerine alternatif yüzde yüz doğal, aort damarının kendisinden üretebilen ultra elastik, dikişlenebilir, sızdırmaz aort greftlerini tasarladık. Yüzde yüz doğal ve aort dokusunun kendisinin kullanımıyla ve 3 boyutlu basım teknolojisinin getirdiği avantajları da kullanarak yepyeni bir aort damarının geometri ve boyutlarını da göz önünde bulundurarak aort damar eş kıymetleri üretimini gerçekleştirdik” dedi.
3 boyutlu basım teknolojisi
Sığır aortlarını kullanarak çalışmayı gerçekleştirdiklerini söyleyen Doç. Dr. Derkuş, “Burada birinci olarak aort dokusunu temizliyoruz. Akabinde küçük kesimlere ayırıyoruz ve çeşitli kimyasalların, deterjanların ya da enzimlerin kullanımıyla bu aort dokularını hücrelerinden arındırıyoruz. Ayrıyeten nükleer gereçlerden de arındırıyoruz.
Amacımız hem hasarlı hücrelerinden hem de immün cevap oluşturmaması için nükleer malzemelerinden arındırılmış bir aort dokusunun geri kalan baz kısmını yani biyokimyasal kısmını koruyarak elde etmektir. Akabinde bunları 3 boyutlu basım teknolojisi ile yine işleyip yeni aort eş bedelleri üretiliyor. Daha sonra bunlar kök hücreler ya da hastanın kendi hücreleri ile yine canlandırılarak, canlandırılmış bir biyoyapay aort damarı elde ediliyor” dedi.
Sağlık
