Ege Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ESİAD) tarafından her yıl gerçekleştirilen “Türkiye İktisadına Ait Üye Beklenti Anketi”nin sonuçları açıklandı. Ankete katılan endüstrici ve iş insanları 2024 yılı için en büyük riski finansmana erişim olarak belirlerken, iş insanlarının yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 53.2, dolar kuru beklentisi ise 41.54 biçiminde gerçekleşti.
Ankete katılan ESİAD üyeleri ayrıyeten İzmir’de öncelik verilmesi gereken birinci mevzunun “şehir içi ulaşım” olduğunu söz etti. ESİAD İdare Şurası Lideri Sibel Şiddetli, 6 Şubat sarsıntısı ve seçim gündemiyle geçen 2023’ün iş dünyası açısından kuvvetli bir yıl olduğunu hatırlatarak, “Anket sonuçlarımızda görüldüğü üzere 2024 yılında da öncelikli konularımız ekonomik istikrar, finansmana erişim, öngörülebilirlik ve hukukun üstünlüğü olacak” dedi.
ESİAD İktisat Müşahede Kümesi tarafından hazırlanan “Türkiye İktisadına Ait Değerlendirmeler ve 2024 yılı Üye Beklenti Anketi Sonuçları” bahisli toplantı dernek merkezinde gerçekleştirildi. Ekonomist Güldem Atabay’ın konuk konuşmacı olarak yer aldığı toplantıda İktisat, Finans ve Maliye Yuvarlak Masası Lideri Muhittin Bilget de 2024 yılı beklentilerine ait bir sunum yaptı.
Seçimden sonra gündem iktisat olacak
Toplantının açılışında konuşan ESİAD İdare Şurası Lideri Sibel Güçlü, 2023 yılının Rusya-Ukrayna Savaşı’nın gölgesinde başladığını belirterek, “Ardından yaşadığımız 6 Şubat sarsıntıları, genel seçim, Filistin-İsrail savaşı ile çok güçlü ve belirsizliklerle dolu bir yılı geride bıraktık. 2024’e başlarken de birçok sınamalarla karşı karşıyayız. Endüstrici ve iş insanları olarak, yüksek enflasyon ve maliyetler, finansmana erişim, nitelikli eleman, istihdama iştirak üzere bahislerde kahır yaşıyoruz.
Diğer yandan yakın coğrafyamızda sıcak çatışmaların savaşa dönüşebileceği riski görünüyor. Tüm bunlara hazırlıklı olmalıyız. Artık önümüzde lokal seçimler var. Mevcut tablo, seçimlerden sonra en değerli gündem unsurumuzun iktisat olacağını gösteriyor. Hukukun üstünlüğünün tam olarak tesis edildiği, öngörülebilirlik ve şeffaflığın sağlandığı bir Türkiye, ekonomik olarak da güçlenecektir” dedi.
Kapsamlı bir istikrar programına muhtaçlık var
Ekonomist Güldem Atabay da, 2024 yılında tüm dünyada jeopolitik risklerin ön planda olacağını tabir etti. Türkiye’nin tüketim odaklı büyümeden tüketimi daraltma devrine yanlışsız geçiş yaptığını kaydeden Atabay, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Eğer enflasyonla büyüme konusunda ciddiysek, büyümenin yüzde 2.5 civarında kalması gerektiğini düşünüyorum.
Büyümeyi 3 ve üzerinde gördüğümüzde anlayın ki enflasyon yüzde 50-55 civarında bir yerde olacak sene sonunda. Büyüme gayesi, tüketim yüklü olmaktan ihracat ve yatırım odaklı olmaya hakikat gidiyor. Büyümedeki yavaşlamanın sonunda işsizlik oranının çift haneye oturduğunu göreceğiz. İktisattaki temel problemlerden biri verimlilik.
Yani siz konjonktürel olarak kredi verip büyütebilirsiniz, lakin temel meselelere değinmedikçe, büyüme sermaye girişi ve krediye bağlı kaldıkça yapacak hiçbir şeyimiz yok. Enflasyon muhtemelen 65’ten sene sonunda yüzde 45’lere gerileyecek. Rezervlerimizde bir toparlanma var. Enflasyonda 1990’lı yıllara benzeyen bir platoya atlamış olabiliriz. Yani kur şoku beklentisi oluyor, gerçekleşiyor, dolarizisayon oluyor, enflasyon artıyor, fiyatlarda katılık oluşuyor.
Tam 90’lı yılları yaşıyor üzereyiz aslında. Enflasyonda tek hane için 2026’yı görürüz. Bunun için sıkı para ve maliye siyaseti, güvenirlik, hukuk, istikrar, şeffaflık gerekiyor ki biz enflasyonu yüzde 8-9’lara getirelim. Yoksa bizim oturacağımız düzeyler 20- 30 civarında oynak düzeyler olarak görünüyor önümüzde 10 sene içinde. Ekonomistler olarak beklentimiz mahallî seçimlerden sonra kapsamlı bir istikrar programının devreye girmesi.”
Enflasyon kestirimi: yüzde 53.2
Anket iştirakçilerinin 2024 yılı enflasyon beklentisi ise TÜFE’de yüzde 53.2, ÜFE’de yüzde 51.6 biçiminde gerçekleşti. İştirakçilerin 2024 yılı dolar beklentisi 36.09 TL, yıl sonu beklentisi ise 41.54 TL olurken, euronun da 2024 yılı için 39.35 TL, yıl sonunda ise 45.35 TL’ye yükseleceği kestirim edildi. İş dünyasının 2024 yılında vadeli kredi faiz beklentisi yüzde 48.2’yi buldu. İşsizlik oranını yüzde 11.7 bekleyen ESİAD üyelerinin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) beklentisi de yüzde 3.4 oldu
İzmir’de öncelik ulaşım olmalı
“İzmir’de öncelik verilmesi gereken en değerli yatırım nedir” sorusuna geçen yıl en çok “kentsel dönüşüm” karşılığını veren ESİAD üyeleri, 2024 yılında önceliğin “şehir içi ulaşıma” verilmesini istedi. İş dünyasının İzmir’de öncelik verilmesini istediği başka yatırımlar ise sırasıyla kentsel dönüşüm projeleri, ikinci etraf yolu, limanların geliştirilmesi ve kapasite artırımı, ihtisas organize sanayi bölgeleri, ziraî dönüşüm, İzmir Körfez Geçiş Projesi halinde sıralandı.
İş Dünyası
HABER İÇERİĞİ : Dünya
