NATO, 2024 yılında savunma harcamalarında %10,43'lük rekor bir artışla dikkatleri üzerine çekti. Bu artış, İttifak'ın güvenlik politikalarında önemli bir dönüşümün işareti olarak değerlendiriliyor. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin açıkladığı 2024 Yıllık Raporu, bu değişimin arkasındaki nedenleri ve gelecekteki stratejileri detaylı bir şekilde ortaya koyuyor. Raporda, Ukrayna'daki savaşın yanı sıra Çin, İran, Kuzey Kore ve Rusya'dan kaynaklanan tehditlere vurgu yapılıyor.
NATO'nun Soğuk Savaş Sonrası En Büyük Dönüşümü
Mark Rutte, 2024 yılının NATO için Soğuk Savaş sonrası en derin dönüşüm yılı olduğunu belirtti. Bu dönüşümün temelinde, İttifak'ın daha tehlikeli ve öngörülemez bir güvenlik ortamına hızla adapte olma gerekliliği yatıyor. NATO'nun yeni bölgesel savunma planlarının hayata geçirilmesi, bu adaptasyon sürecinin en önemli adımlarından biri olarak öne çıkıyor. Rutte, bu planların tam kapasiteyle uygulanmasının, İttifak'ın caydırıcılık ve savunma yeteneklerini önemli ölçüde artıracağını vurguladı.
500 Bin Asker Teyakkuzda: Tam Savaş Hazırlığı
NATO, yeni bölgesel savunma planları çerçevesinde kara, deniz, hava, siber ve uzay alanlarında 500 bin askeri hazır durumda bulunduruyor. Bu askerlerin hazırlık seviyeleri, 90 binden fazla askerin katılımıyla gerçekleştirilen "Steadfast Defender 2024" tatbikatında test edildi. Ayrıca, kriz bölgelerine 10 gün içinde müdahale edebilecek Müttefik Reaksiyon Gücü de aktif hale getirildi. Bu gelişmeler, NATO'nun olası bir çatışmaya karşı hazırlık düzeyini en üst seviyeye çıkarmayı amaçladığını gösteriyor.
Avrupalı müttefikler ve Kanada'nın savunma harcamalarındaki artış da dikkat çekici. 2023'e kıyasla %19,4'lük bir artışla toplam yatırım miktarı 486 milyar dolara ulaştı. Bu, NATO ülkelerinin 10 yıl üst üste harcama artışı kaydettiği anlamına geliyor. Rutte, 2025'te bu çabaların daha da hızlandırılması gerektiğini belirterek, özellikle Avrupa ülkelerine çağrıda bulundu.
Ukrayna'ya Dev Destek: 55 Milyar Dolarlık Askeri Yardım
NATO, Ukrayna'ya verdiği desteği 2024 yılında da sürdürdü. Müttefikler, Ukrayna'ya 55 milyar doların üzerinde askeri yardım taahhüdünde bulundu. Bu miktarın %60'ı Avrupalı ülkeler ve Kanada tarafından karşılandı. Ayrıca, savunma sanayi ve askeri işbirlikleri de Kiev ile derinleştirildi. Bu destek, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü koruma ve Rusya'nın saldırganlığına karşı direnme çabalarına önemli bir katkı sağlıyor.
Rutte, 2024'te Rusya, Çin, Kuzey Kore ve İran arasındaki artan askeri ve stratejik işbirliğine dikkat çekerek, bu durumun küresel güvenlik için ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı. Özellikle Kuzey Kore'den binlerce askerin Ukrayna'da savaşmak üzere Avrupa'ya gönderilmesi, bu tehdidin somut bir örneği olarak gösteriliyor. Çin'in politikalarının Avrupa-Atlantik bölgesi için "sistemik bir tehdit" oluşturduğu da raporda belirtilen önemli bir tespit.
NATO'nun savunma harcamalarındaki bu rekor artış, İttifak'ın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarına verdiği önemin bir göstergesi. Ancak, tüm üye ülkelerin GSYH'lerinin %2'sini savunmaya ayırma hedefini tutturamaması, İttifak içinde hala aşılması gereken bazı engellerin olduğunu gösteriyor. Kanada, İspanya, İtalya, Belçika, Lüksemburg, Portekiz, Slovenya, Hırvatistan ve Karadağ bu hedefe henüz ulaşabilmiş değil. Yine de, genel artış oranının %10,43'e ulaşması, NATO'nun savunma kapasitesini güçlendirme yolunda önemli bir adım olarak değerlendirilebilir.
