İngiltere'den Şok Eden Atık Oyunu! Zengin Çöpü Kime Gidiyor?

İngiltere'nin düşük gelirli ülkelere yaptığı plastik atık sevkiyatlarındaki inanılmaz artış, çevre sorunlarını ve etik tartışmaları yeniden alevlendirdi. Ticaret verileri incelendiğinde, 2025'in ilk yarısında bu sevkiyatların bir önceki yıla göre %84 gibi şok edici bir oranda arttığı görülüyor. Bu durum, zengin ülkelerin atık sorunlarını, daha az gelişmiş ülkelerin sırtına yüklemesi olarak yorumlanıyor ve uluslararası düzeyde büyük tepkilere yol açıyor.

Plastik Atık Dağılımındaki Değişimler

Toplam sevkiyat hacmi 2024 ve 2025'in ilk yarısında yaklaşık 319 bin ve 318 bin ton civarında seyretse de, atıkların dağılımında önemli değişiklikler gözlemleniyor. Özellikle OECD üyesi olmayan ülkelere gönderilen atıkların payı %11'den %20'ye yükseldi. Bu artış, gelişmiş ülkelerin atık sorunlarından kurtulmak için daha az denetlenen ve çevresel düzenlemeleri zayıf olan ülkeleri tercih ettiğini gösteriyor. Bu durum, küresel atık ticaretinde adaletsiz bir dağılım olduğunu ve çevresel eşitsizliği derinleştirdiğini açıkça ortaya koyuyor.

Çevre Aktivistlerinin Tepkisi

Bu durum, çevre aktivistlerini harekete geçirdi. Aktivistler, İngiltere'nin ve diğer zengin ülkelerin bu tür uygulamalarını "atık emperyalizmi" olarak nitelendiriyor ve bu durumun kabul edilemez olduğunu vurguluyorlar. Plastik atıkların gelişmekte olan ülkelere gönderilmesi, bu ülkelerdeki çevre kirliliğini artırıyor, halk sağlığını tehdit ediyor ve yerel ekosistemlere zarar veriyor. Aktivistler, atık üretiminin azaltılması, geri dönüşüm oranlarının artırılması ve atık ticaretine sıkı düzenlemeler getirilmesi çağrısında bulunuyorlar.

Plastik atıkların çevreye verdiği zararlar saymakla bitmiyor. Denizlere karışan plastikler, deniz canlılarının yaşamını tehdit ediyor, besin zincirine girerek insan sağlığına kadar uzanan olumsuz etkilere yol açıyor. Toprakta biriken plastikler, toprağın verimliliğini azaltıyor, su kaynaklarını kirletiyor ve tarım ürünlerinin kalitesini düşürüyor. Hava kirliliğine neden olan plastik yakma işlemleri ise solunum yolu hastalıklarına ve diğer sağlık sorunlarına davetiye çıkarıyor.

İngiltere'nin plastik atık sevkiyatlarındaki bu artış, küresel atık yönetiminde daha adil ve sürdürülebilir çözümler bulunması gerektiğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Zengin ülkelerin atık sorunlarını fakir ülkelere ihraç etmek yerine, atık üretimini azaltmaya, geri dönüşümü teşvik etmeye ve çevresel sorumluluklarını yerine getirmeye odaklanmaları gerekiyor. Aksi takdirde, bu durum sadece çevresel sorunları derinleştirmekle kalmayacak, aynı zamanda küresel eşitsizliği de artıracaktır.